Het bos in België

België heeft bijna 706.530 ha bos (meer dan 21% van het land), waarvan 557.909 ha in het Waalse Gewest, 2.240 ha in het Brusselse Gewest en 146.381 ha in het Vlaamse Gewest.

In Wallonië beslaan bossen 1 derde van de oppervlakte en in Vlaanderen bijna 11%. Zoveel potentieel voor houtenergie en voor alle ecosysteemfuncties die bossen produceren.

Al meer dan een eeuw groeit de oppervlakte van de Belgische bossen gestaag: 435.000 hectare in 1866, 618.000 hectare in 1970 en 692.916 hectare in 2000, wat neerkomt op een toename van bijna 60% in 140 jaar. In 2020 vertegenwoordigden de bossen 21,23% van het Belgische grondgebied.

De gemiddelde jaarlijkse productiviteit (alle soorten samen) is ongeveer 6,4 m³/ha, vergeleken met slechts 1,5 m³/ha aan het begin van de vorige eeuw. De productiviteit is dus verviervoudigd, terwijl de kwaliteit van ons hout sterk is verbeterd. (Hout Info bois)

Volgens de statistieken van Panorabois 2021 genereert het Waalse bos (en al zijn sectoren) meer dan 18.000 banen.

Het bos in Wallonië

Volgens Panorabois 2021, de hout-energiesector in Wallonië vertegenwoordigt meer dan 2 miljoen ton hout, in de vorm van stammen, bosafval, aanverwante producten, pellets, houtskool en gerecycleerd hout. Het jaarlijkse houtenergieverbruik bedraagt meer dan 2,7 miljoen ton hout voor de productie van elektriciteit of verwarming in België. Dit omvat residentiële verwarming, industriële verwarming, (warmteopwekking en warmtekrachtkoppeling).

Meer specifiek bedroeg het verbruik van pellets 1.260.000 m³, voornamelijk afkomstig van de oogst van zacht hout.

Waar komt houtenergie vandaan?

Houtenergie komt uit verschillende bronnen :

• Rechtstreeks uit het bos. Bosbouwkundig beheer (= met betrekking tot het kweken van bomen) omvat een hele reeks snoeiwerkzaamheden (waaronder onderhoud, uitdunnen en oogsten) en bosbouwkundige bewerkingen die helpen om de oprichting, groei, samenstelling, gezondheidstoestand en kwaliteit van bosopstanden te reguleren. Onderdeel van dit werk is het verwijderen van hout dat ongeschikt is voor gebruik in de bouw. Dit hout kan dan worden gebruikt om warmte te produceren of in de plaat- en papierindustrie.
• Bijproducten van de 1e verwerking van hout. Nadat het hout is gezaagd, levert slechts 26% van de stam planken op. De rest is zaagsel, afval en schors.
• Bijproducten van de 2e verwerking van hout. Secundaire verwerking bestaat uit het omvormen van gezaagd hout tot bouwmateriaal of meubels. Aan het einde van dit proces worden nog zaagsel, schuurstof, zaagresten, schaafkrullen en …. geproduceerd.
• Buiten het bos : Het snoeien van heggen in landbouwgebieden, het onderhoud van parken en tuinen, het onderhoud van wegen en snelwegbermen, energiegewassen, enz. leveren ook een hoeveelheid hout op dat kan worden gebruikt voor houtenergie.

Een hernieuwbare bron

De uitdagingen van vandaag vragen om een duurzamer bosbeheer. Door herbebossing en bebossing (het planten van bomen op voorheen boomloos land) is het mogelijk om bosopstanden te vernieuwen over een periode van enkele decennia (tussen 10 en 200 jaar). Ter vergelijking: fossiele brandstoffen kunnen slechts over enkele duizenden jaren worden aangevuld. Houtenergie wordt daarom beschouwd als een hernieuwbare bron op een redelijke tijdschaal, die ons in staat stelt om te reageren op de uitdagingen van de wereldwijde klimaatverandering.

Draagt houtenergie bij tot ontbossing?

Nee, er is geen ontbossing in België of op Europese schaal. De totale bosoppervlakte neemt zelfs toe.

Ontbossing mag niet worden verward met houtkap. Ontbossing houdt in dat een bebost gebied wordt vervangen door een niet-beboste omgeving, terwijl houtkap inhoudt dat er hout wordt geoogst voordat de bron wordt vernieuwd. Dit wordt aangemoedigd door certificeringen (zoals PEFC en FSC) die duurzaam bosbeheer promoten en die gemakkelijk herkenbaar zijn aan hun respectieve logo's. Met duurzaam bosbeheer is er geen tekort voor consumenten van houtenergie.