Terwijl een gerucht het evenwicht van een hele sector ondermijnt, is het belangrijk de waarheid te herstellen en het deugdzame en onmisbare karakter van houtverwarming opnieuw te bevestigen.
Wordt houtverwarming binnenkort verboden?
NEE: de geruchten komen voort uit de lopende herziening van Ecodesign, de Europese norm die de technische vereisten voor fabrikanten bepaalt. Zoals bij alle normen, zijn er evoluties gepland – de volgende staat gepland voor 2027.
Begin 2025 stelde de Europese Commissie echter een eerste ontwerp voor dat in zo’n korte termijn moeilijk haalbaar bleek voor de fabrikanten. De lidstaten van de Europese Unie hebben de Commissie daarop aangesproken, waardoor het ontwerp werd opgeschort en herzien.
De geruchten worden ook gevoed door tegenstrijdige standpunten over houtenergie in verschillende landen. Terwijl in sommige Nederlandse steden een debat woedt over een mogelijk verbod, bestaat er in Frankrijk een actief beleid ter ondersteuning van de vervanging van oude, vervuilende haarden door moderne, efficiënte toestellen. Wetenschappelijke metingen tonen aan dat dit de luchtkwaliteit verbetert, zonder gezinnen het comfort van een echt vuur te ontnemen.
Ook in België lopen de standpunten uiteen: Vlaanderen voert een heksenjacht tegen houtenergie, Wallonië ondersteunt de sector, en Brussel blijft voorzichtig afwachtend. Is dit debat misschien meer cultureel dan wetenschappelijk?
Zoals bij alle energiebronnen moet houtverwarming voldoen aan milieunormen en efficiëntiecriteria, waardoor het een steeds zuinigere en milieuvriendelijkere oplossing wordt.
De FEBHEL ondersteunt de verbetering van de prestaties binnen de sector en volgt de werkzaamheden van de Europese Commissie op de voet, in het belang van de gezinnen én van de luchtkwaliteit.
Er is nooit sprake geweest van een verbod op het gebruik van houtverwarmingstoestellen die voldoen aan de geldende normen.
Is houtverwarming slecht voor de luchtkwaliteit?
NEE: het is waar dat hout, wanneer het in een open haard of oud, slecht toestel wordt verbrand, fijnstof kan uitstoten. Maar dankzij de vooruitgang van fabrikanten en de betere kwaliteit van brandstoffen, binnen de Europese normen, is de impact sterk verminderd – en dat draagt aanzienlijk bij tot een betere luchtkwaliteit.
Houtverwarming is regelmatig het mikpunt van kritiek. Sommige tegenstanders doen zelfs alsof fossiele energie een milieuvriendelijker alternatief zou zijn. Toch tonen de cijfers iets anders:
In Frankrijk zijn de emissies van huishoudelijke houtverwarming tussen 2012 en 2023 met ongeveer 40% gedaald, voornamelijk dankzij technische vooruitgang en de vervanging van oude toestellen. Prognoses geven aan dat de voortzetting van deze vernieuwing, samen met de verbetering van de brandstofkwaliteit, tegen 2035 een drievoudige vermindering van emissies kan opleveren (bron: Perspectives du parc d’appareils à bois domestique, Laboratoire CERIC, september 2024).
Goed om te weten: er is een verschil tussen luchtkwaliteit (gemeten concentraties van deeltjes in de lucht) en emissies (de geraamde hoeveelheid uitgestoten stoffen). De eerste wordt in real time gemeten, de tweede slechts geschat – zoals bij autouitlaten of fabriekschoorstenen.
Zet huishoudelijke houtverwarming te veel druk op de bosvoorraad?
NEE: ook hier spreken de cijfers voor zich. Dankzij efficiëntere toestellen, betere brandstoffen en betere woningisolatie daalt het verbruik elk jaar. In Frankrijk bijvoorbeeld zal het verbruik tegen 2035 met 15% dalen, zelfs als het aantal toestellen stijgt van 8 naar 10 miljoen.
Belangrijker nog: in België komt houtenergie voornamelijk uit bijproducten van de houtindustrie, van bosbeheer tot afgewerkte producten. Met andere woorden: er worden geen bossen gekapt enkel voor houtblokken of pellets. Houtenergie is een energetische en economische valorisatie van reeds beschikbare grondstoffen.
Conclusie
Vandaag is houtverwarming – soms als hoofdverwarming, maar vaak als bijverwarming – aanwezig in honderdduizenden huishoudens. Het blijft de goedkoopste verwarmingsoplossing, met stabiele prijzen (vooral voor brandhout), in contrast met de volatiliteit en stijgende tarieven van fossiele energie.
De voortdurende inspanningen en vooruitgang van de hele sector – van producent tot installateur, via de fabrikanten – maken van houtverwarming een energie van de toekomst, en een essentiële factor voor energieonafhankelijkheid en comfort.