Door het proces van fotosynthese absorberen bomen CO₂ uit de lucht en leggen ze de koolstof vast in hun biomassa terwijl ze groeien. Vergeleken met energie uit fossiele brandstoffen heeft houtenergie de capaciteit om zijn biomassavoorraad op een veel redelijkere tijdschaal te reproduceren dan olie of aardgas. Bossen kunnen zich gemiddeld in een paar decennia herstellen, terwijl het duizenden (of zelfs miljoenen) jaren duurt om de voorraad fossiele brandstoffen aan te vullen. Op onze eigen schaal is de koolstofbalans als gevolg van de verbranding van fossiele brandstoffen daarom negatief, omdat de CO₂ -uitstoot door de exploitatie van fossiele bronnen groter is dan de natuurlijke opname van CO₂ in geologisch gesteente.

Bossen hebben een veel kortere regeneratiecyclus en daarom wordt hout beschouwd als een hernieuwbare bron.

Duurzaam bosbeheer moet beantwoorden aan sociale, economische en ecologische doelstellingen. Dit betekent onder meer dat het bosareaal in België moet worden uitgebreid en dat gekapte gebieden moeten worden vernieuwd, zodat koolstof in de atmosfeer kan worden opgeslagen. Bossen vormen een voorraad biomassa en dus een belangrijke koolstofput. Door bij te dragen aan herbeplanting na houtkap (als onderdeel van duurzaam beheer van bosecosystemen), is het mogelijk om dezelfde hoeveelheid koolstof op te slaan als er vrijkomt in de atmosfeer bij de verbranding van houtenergie.

Zoals Valbiom uitlegt, « de productie en het gebruik van pellets en houtblokken gaat onvermijdelijk gepaard met het verbruik van fossiele brandstoffen (al was het maar voor het transport). Dit verbruik blijft marginaal (vooral als de houtbrandstof lokaal wordt geproduceerd) en komt overeen met een lage CO₂-uitstoot per geproduceerde energie-eenheid. Deze waarde varieert naargelang de gebruikte bronnen en berekeningsmethoden, maar blijft ruim onder de emissies die geassocieerd worden met fossiele brandstoffen. Aan pellets wordt bijvoorbeeld 30 gCO₂ /kWh toegeschreven, vergeleken met 251 gCO₂ /kWh voor aardgas en 306 gCO₂ /kWh voor stookolie ».

Uiteindelijk heeft houtenergie een zeer lage CO₂ -impact op de atmosfeer in vergelijking met fossiele brandstoffen, op voorwaarde dat de bossen duurzaam worden beheerd en de bronnen lokaal worden gebruikt.

Houtenergie wordt gegenereerd in de vorm van bijproducten wanneer hout wordt geoogst voor zijn primaire verwerking (houtproductie). Door hout als materiaal en dus als energiebron te gebruiken, wordt de CO₂ -uitstoot bij de productie van het materiaal zelf beperkt. In vergelijking daarmee verbruikt het gebruik van beton of staal energie tijdens de productie en stoot het een aanzienlijke hoeveelheid CO₂ uit. Volgens Hout info Bois komt er bij de productie en het gebruik van 1 m³ hout ongeveer 1,1 ton minder CO₂ vrij dan bij de productie van bijvoorbeeld plastic of beton. Dit betekent dat het gebruik van 1 m³ hout ongeveer 2 ton CO₂ bespaart. Hout is daarom een uitstekende vervanger in de bouw en warmteproductie.

Kortfilm "Tackling the Climate Crises with the help of the Forests", par l'Austrian Biomass Association